ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Εργαστήριο και εξοπλισμός.

Πριν ξεκινήσουμε ένα υπέροχο δημιουργικό ταξίδι στα ηλεκτρονικά, θα πρέπει να οργανώσουμε κατάλληλα κάποιο χώρο που θα φιλοξενήσει την ενασχόληση μας με τα ηλεκτρονικά.
Πολλές φορές θα πρέπει να αφήσουμε στη μέση μια κατασκευή οπότε το να μαζεύουμε και να απλώνουμε τα σύνεργα μας συνέχεια είναι κουραστικό.
Επειδή θα χρειαστεί να γίνουν κατασκευές σε ξύλο πλαστικό αλουμίνιο με τα κουτιά που θα φιλοξενήσουν τις κατασκευές μας το καλύτερο θα ήταν να έχουμε κάποιο ιδιαίτερο χώρο που θα τον διαμορφώσουμε σε εργαστήριο. Αν αυτό είναι αδύνατο τότε μια γωνιά στο δωμάτιο μας μπορεί να γίνει το εργαστήριο μας. Αν δεν υπάρχει καθόλου χώρος για να αφιερωθεί σε εργαστήριο, μια καλή λύση είναι το βαλιτσάκι εργαστήριο, που συγκεντρώνει όλα τα βασικά απαραίτητα σε ένα βαλιτσάκι το οποίο μετά το κλείνουμε και το βάζουμε σε μια άκρη.

Υλικά.
Όσο προχωράμε στα ηλεκτρονικά τόσο θα συσσωρεύουμε υλικά που μας περισσεύουν ή προμηθευόμαστε για να υπάρχουν διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή. Αυτά τα υλικά είναι καλό να τα οργανώσουμε σε κατάλληλες θήκες κουτιά. Επειδή ο χώρος του πάγκου που θα χρησιμοποιήσουμε είναι περιορισμένος και θα καταλήξουμε να έχουμε διαθέσιμο ένα μικρό μέρος του για εργασία, είναι πολύ χρήσιμο να βάλουμε ράφια στον τοίχο που ακουμπάει ο πάγκος μας. Επίσης μια φοιτητική βιβλιοθήκη μπορεί να συμπληρώσει τον αποθηκευτικό μας χώρο.
Πιστέψτε με είναι πάρα πολλά τα υλικά και σε μεγάλη ποικιλία μεγεθών. Θα χρειαστείτε κουτάκια για την αποθήκευση και αν μπορείτε φροντίστε από την αρχή να πάρετε κάποια κουτιά που θα βρίσκετε και στο μέλλον ώστε να είναι ομοιόμορφα και να στοιβάζονται.
Μια λύση χωρίς σοβαρό κόστος είναι τα σακουλάκια ΖΙΠ που ανοίγουν και κλείνουν. Τα μαρκάρουμε απέξω με ετικέτες και τα βάζουμε μαζί σε ένα κουτί. Δεν είναι και το καλύτερο σίγουρα όμως η φτηνότερη λύση.

Εργαλεία.
Δεν θα το πιστεύετε αλλά μπορείτε να ξεκινήσετε μόνο με ένα κολλητήρι, κόλληση και ένα κοφτάκι συνολικά κάτω από 10 Ευρώ. Μπορείτε να ξεκινήσετε τις πρώτες κατασκευές σας πάνω σε διάτρητη πλακέτα. Με ένα κολλητήρι και κόλληση θα κάνετε τις κολλήσεις και με το κοφτάκι θα αφαιρέσετε τα ποδαράκια των υλικών που περισσεύουν. Αν όλα πάνε καλά η κατασκευή θα λειτουργήσει και δεν χρειάζεται τίποτε άλλο (προς το παρόν).
 Αν κάτι δεν πάει καλά στην κατασκευή μας θα πρέπει να κάνουμε κάποιους ελέγχους, π.χ. αν υπάρχει τάση στο κύκλωμα, πόσο ρεύμα τραβάει, έλεγχος τάσης σε διάφορα σημεία του κυκλώματος κλπ. Έχει έρθει η ανάγκη για ένα πολύμετρο. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε πολύμετρα και φυσικά μεγάλη ποικιλία τιμών. Επειδή όλοι όσοι ασχολούνται με τα ηλεκτρονικά έχουν κάψει 2-3 πολύμετρα ειδικά στην αρχή, προτιμήστε ότι πιο φτηνό βρείτε στην αγορά και σίγουρα κάτω από 10 ευρώ. Ακόμη και τα πιο φτηνά πολύμετρα είναι πολύ καλά για έναν αρχάριο. Αργότερα όταν θα προκύψει ανάγκη για μετρήσεις μεγαλύτερης ακρίβειας μπορείτε να επιλέξετε κάτι πιο καλό και ακριβό.

Πολύ χρήσιμο εργαλείο για ένα εργαστήριο ηλεκτρονικών είναι ο μεγεθυντικός φακός - λάμπα. Τα ηλεκτρονικά κυκλώματα τείνουν να γίνουν συνεχώς όλο και μικρότερα, εμείς πάλι όσο μεγαλώνουμε τείνουμε να βλέπουμε όλο και λιγότερο. Επομένως μια λάμπα γραφείου σε συνδυασμό με μεγεθυντικό φακό είναι απαραίτητο, ειδικά για SMD υλικά όπου τείνουν να γίνουν αόρατα σε γυμνό μάτι ακόμη πιο χρήσιμο είναι ένα USB μικροσκόπιο, που προβάλει την μεγενθυμένη εικόνα σε οθόνη υπολογιστή.

Όλα τα μικροεργαλεία μπορούν να μπουν σε ένα χαμηλό πλαστικό δοχείο και έτσι να πιάνουν πολύ λίγο χώρο από τον πάγκο εργασίας. Την ώρα που κάνετε κατασκευές βγάζετε τα εργαλεία που χρειάζεστε πιο πολύ στον πάγκο γύρω σας να τα έχετε πρόχειρα και όταν τελειώσετε τα ξαναμαζεύετε στο δοχείο.

Όργανα ελέγχων.
Ήδη έχω αναφερθεί στο πολύμετρο που είναι και το πιο βασικό όργανο για ελέγχους. Οι πιο συνήθεις που κάνει ένα πολύμετρο είναι μέτρηση τάσης, ρεύματος, και αντίστασης. Ανάλογα με το πολύμετρο θα μπορεί να μετρήσει και άλλα πράγματα που πλέον με τα ψηφιακά πολύμετρα είναι εύκολο να προστεθούν στις μετρήσεις τους. Τέτοια πρόσθετα είναι μέτρηση θερμοκρασίας, συχνότητας, πυκνωτών, πηνίων κλπ. μερικά από αυτά ή όλα ανάλογα πάντα με το πολύμετρο.

Το επόμενο πιο χρήσιμο όργανο σε ένα εργαστήριο δεν είναι για ελέγχους αλλά για τροφοδότηση με τάση των κυκλωμάτων που κάνουμε. Συνήθως όταν κάνουμε μια κατασκευή ολοκληρωμένη κάνουμε και ένα τροφοδοτικό που το ενσωματώνουμε στην κατασκευή για να είναι αυτοδύναμη. Όμως όταν κάνουμε διάφορα κυκλώματα, δοκιμές και πειράματα αυτά πρέπει να τροφοδοτηθούν με τάση που συνήθως δεν είναι πάντα η ίδια. Π.χ 5V, ή  9V ή 12V.
Μια από τις πρώτες κατασκευές που πρέπει να κάνετε είναι ένα εργαστηριακό τροφοδοτικό με ρυθμιζόμενη έξοδο ~1 με 30V και ρεύμα από 1Α έως 5Α ανάλογα με τις κατασκευές που θέλετε να ασχοληθείτε. Κατά την άποψη μου 2-3Α είναι αρκετά για τις περισσότερες εφαρμογές.

Ένα άλλο πολύ χρήσιμο όργανο για τον ερασιτέχνη ηλεκτρονικό (και τον επαγγελματία, απλά υπάρχουν πολύ πιο επαγγελματικά όργανα για αυτό το σκοπό) είναι ένα όργανο που μετράει τα εξαρτήματα αν είναι καλά ή έχουν καεί. Ένα τέτοιο έχω και εγώ αγορασμένο από Κίνα πολύ φτηνό, εγώ απλά το έβαλα σε κουτάκι για να είναι ολοκληρωμένο όργανο, δείτε το εδώ

[Component tester] Ελεγκτής εξαρτημάτων

Υπάρχουν πολλά όργανα ακόμη για χρήση σε ηλεκτρονικές εφαρμογές που είτε είναι πιο εξειδικευμένα για κάποιες χρήσεις είτε είναι ακριβά για τον ερασιτέχνη. Ο βασιλιάς των οργάνων σε ένα εργαστήριο είναι ο παλμογράφος. Με αυτό το όργανο μπορείτε να δείτε την μορφή που έχει κάποια τάση να μετρήσετε τάση και συχνότητα. Ο παλμογράφος συνδυάζεται πολύ καλά με μία γεννήτρια συχνοτήτων. Αυτό το όργανο παράγει μια ποικιλία παλμών συνήθως ημιτονοειδή τετραγωνικό και τριγωνικό (ή και περισσότερες κυματομορφές) σε ρυθμιζόμενη συχνότητα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης των δύο αυτών οργάνων είναι η μέτρηση ενισχυτή ήχου.
Στην είσοδο του ενισχυτή εφαρμόζουμε ένα σήμα από την γεννήτρια και με τον παλμογράφο το εξετάζουμε σε δύο κανάλια (πριν και μετά την ενίσχυση). Έτσι μπορούμε να δούμε και να μετρήσουμε την ενίσχυση που κάνει ο ενισχυτής να δούμε την παραμόρφωση που μπορεί να έχει στην έξοδο και αυτό μπορούμε να το κάνουμε αυτό για διάφορες συχνότητες, αλλάζοντας την συχνότητα στην γεννήτρια ώστε να ελέγχουμε την απόκριση του ενισχυτή σε όλο το φάσμα των ακουστικών συχνοτήτων.